İsveç Radyosu’ndaki haberi dinlerken gülümsemiştim:
”Malmö’den Ystad kentine giden otoyol üzerindeki ormanlık alanında kalabalık bir geyik sürüsü görülmüştür. Bir kazaya neden olmamak için araç sürücülerinin yavaş ve dikkatli olmaları gerekiyor…”
Başbakanları, bakanları, parti liderleri zorunlu olmadıkça televizyon ekranlarına çıkmıyor; radyolarda öyle gerekli gereksiz konuşmuyorlar… ‘Haber sıkıntısından ne yapacaklarını bilemiyorlar’ diye düşünmüştüm gülümserken…Güney İsveç bölgesinde yayın yapan radyo kanalı haberi sık sık yineliyordu. Geyik sürüsünden değil de, silahlı bir terör örgütünden söz ediliyordu sanki…
Ertesi sabah İsveç’in en büyük gazetelerinden Dagens Nyheter’deki haberi okurken, bu kez gülümseme yerine kahkahalarla güldüm:
İsveç’in güney batısındaki Mölndal kentindeki Eklandas İlkokulunun bahçesine giren geyiklerle öğrenciler arasında başlayan kovalamacanın kavgaya dönüşmesi üzerine, geyikler polislik olmuştu… Gazetenin haberine göre, ormanlık bir alanda yer alan İlkokulunun bahçesine giren birkaç geyik çürümüş ve alkol etkisi kazanmış elmalardan yemeye başladılar. Akşama doğru sayıları daha da arttı. Öğrenciler, kendilerine ait elmaları yedikleri gerekçesiyle geyikleri okul idaresine şikayet etti, ancak gereken ilgiyi görmediler. Daha sonra aralarında örgütlenerek bu yaban yaratıklarını uzaklaştırmayı denediler. Çocuklarla geyikler arasındaki savaşın çocukların yenilgiyle sonuçlanması üzerine okul idaresi polisten yardım istedi. Işıldaklı araçlarıyla siren çalarak gelen polis ekipleri, geyikleri önce çembere aldı, daha sonra sirenlerle yönlendirilerek bölgeden uzaklaştırdı…
İki yıl kadar önce de, Stockholm yakınlarındaki Ingaro bölgesinde bir villanın bahçesine giren 5 geyik, yedikleri elmalardan sarhoş olduktan sonra evin içine girmeye çalıştı. Geyiklerin, boynuzlarıyla kapıyı zorlamaları üzerine, korkuya kapılan villa sahibi polisi arayarak yardım istedi. Polisle birlikte itfaiye de harekete geçti. Polis ve itfaiye araçlarının siren çalarak yaklaşmalarından ürken geyikler, ormanlık alana kaçarak izlerini kaybettirdiler…
Son örneğimiz de Göteborg yakınlarındaki Särö kasabasından…Sabahleyin oturduğu villada kahvaltı hazırlarken duyduğu gürültüyle dışarıya çıkan Per Johansson, asılı bulunduğu elma ağacını tekmeleyerek kurtulmaya çalışan bir geyikle göz göze geldi. Geyiğin dallardaki elmalara ulaşmak için ağaca çıktığı, inmeye çalışırken de dengesini yitirip düşme sonucu asılı kaldığı tahmin ediliyor.
Uzmanlara göre, sonbaharda ağacın üzerinde kalan veya yerlerde toplanmayan elmalar, ısı ve ıslak havanın etkisiyle çürüyerek kimyasal değişime ( fermantasyona) uğrayarak alkol etkisi kazanıyor. Bu elmaları yiyerek sarhoş olan geyikler saldırganlaşıyor; toplu halde yollara çıkarak trafik kazalarına neden oluyor…
İskandinavya ülkelerinde, bu mevsimde yolları ormanlık alanlara düşen otomobil sürücülerinin sarhoş geyik kazalarına karşı çok dikkatli olmaları gerekiyor. Sonbahar, aynı zamanda, yaban hayvanların büyüttükleri yavrularıyla topluca dolaştıkları bir mevsimdir. Aniden yola fırlayan geyik sürüleri ölümcül kazalara neden olabiliyor.
İsveç Yabani Hayvan Kazaları Danışma Merkezi’nin verilerine göre, 2012 yılında motorlu araçların yaban hayvanlarına çarpması sonucu meydana gelen 46 bin 532 trafik kazasından 5 bin 963’üne yaban geyikleri neden oldu. Kazalarda, yılda yaklaşık 800 kişi yaralanıyor, en az 5 kişi ölüyor. Geçtiğimiz yıllarda, Erdal Yeşil ve Kenan Bahçeci adlı iki Türk de geyiklerin otomobillerine çarpması sonucu yaşamlarını yitirmişlerdi. Geçen yıl, geyiklerin neden olduğu trafik kazalarında yüzde 25 artış kaydedildi…
İsveç ve Norveç’in kutup bölgelerinde yaşayan ve etnik bir grup olan Samiler( Laponlar) geçimlerini evcilleştirdikleri ren geyiklerinden sağlıyorlar. İsveç ve Norveç’liler tarafından asimile edildikleri için sayıları azalarak 70 -80 bine düşen Samiler, yetiştirdikleri 1 milyon dolayındaki ren geyiğinin etini, sütünü, dersini satarak yaşamlarını sürdürüyor. Avlanmaları yasak olan geyikler, sadece yetiştiricileri tarafından kesilerek satılabiliyor.
ALİ HAYDAR NERGİS
ali.nergis@gmail.com
Bir yanıt bırakın
Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.